โรคปอดอักเสบ อันตรายที่ไม่ควรมองข้าม

[siritidaphon]

โรคปอดอักเสบ อันตรายที่ไม่ควรมองข้าม

เป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่งที่ต้องตระหนักว่า โรคปอดอักเสบ (Pneumonia) เป็น "อันตรายที่ไม่ควรมองข้าม" เนื่องจากยังคงเป็นสาเหตุสำคัญของการป่วยและการเสียชีวิตทั่วโลก โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยงสูงอย่างเด็กเล็กและผู้สูงอายุ

โรคปอดอักเสบ: อันตรายที่ไม่ควรมองข้าม

1. ปอดอักเสบคืออะไร?

โรคปอดอักเสบ (หรือที่เรียกกันทั่วไปว่าปอดบวม) คือ ภาวะการติดเชื้อและการอักเสบที่ถุงลม (Alveoli) และเนื้อเยื่อโดยรอบของปอด ทำให้ถุงลมเต็มไปด้วยหนองและของเหลวแทนที่จะเป็นอากาศ ส่งผลให้การแลกเปลี่ยนออกซิเจนในปอดทำได้ไม่ดีเท่าที่ควร นำไปสู่ภาวะขาดออกซิเจนและหายใจลำบาก


2. สาเหตุและกลุ่มเสี่ยง

สาเหตุหลัก                                                       กลุ่มเสี่ยงที่ต้องระวังเป็นพิเศษ

เชื้อแบคทีเรีย (พบบ่อยที่สุด)                           เด็กเล็ก อายุต่ำกว่า 2 ปี
เชื้อไวรัส (เช่น ไข้หวัดใหญ่, COVID-19, RSV)   ผู้สูงอายุ อายุ 65 ปีขึ้นไป
เชื้อรา หรือปัจจัยอื่น ๆ (เช่น สำลัก)                  ผู้ที่มีโรคประจำตัวเรื้อรัง เช่น เบาหวาน, โรคหัวใจ, โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD)
การสูดดมสารระคายเคือง (ฝุ่นควัน, มลพิษ)          ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ เช่น ผู้ป่วย HIV, ผู้รับยากดภูมิคุ้มกัน
ผู้ที่สูบบุหรี่ หรือดื่มสุราเป็นประจำ


3. เช็กลิสต์อาการที่ต้องรีบพบแพทย์

อาการของปอดอักเสบอาจคล้ายไข้หวัดในระยะแรก แต่จะทวีความรุนแรงขึ้นอย่างรวดเร็ว หากมีอาการเหล่านี้ ควรปรึกษาแพทย์ทันที:

มีไข้สูง และมีอาการ หนาวสั่น เหงื่อออกมาก

ไอ และมี เสมหะ (อาจมีสีเหลือง สีเขียว หรือมีเลือดปน)

หายใจหอบเหนื่อย หายใจเร็ว หรือหายใจลำบากผิดปกติ

เจ็บหน้าอก หรือเจ็บแปลบเมื่อหายใจเข้าลึก ๆ หรือเมื่อไอ

อ่อนเพลีย อย่างรุนแรงและอาการไม่ดีขึ้น

อาการซึม/สับสน (โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ) หรือริมฝีปาก/ปลายนิ้วมีสีคล้ำ (สัญญาณขาดออกซิเจน)


4. ภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายถึงชีวิต

การละเลยปอดอักเสบอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนที่ร้ายแรงและมีอัตราการเสียชีวิตสูง:

ภาวะแทรกซ้อน                                      อันตราย
การติดเชื้อในกระแสเลือด (Sepsis)   เชื้อโรคแพร่จากปอดเข้าสู่กระแสเลือดและกระจายไปทั่วร่างกาย ทำให้อวัยวะต่าง ๆ ล้มเหลวและเป็นอันตรายถึงชีวิต

ภาวะหายใจล้มเหลว                          ปอดไม่สามารถแลกเปลี่ยนออกซิเจนได้เพียงพอ ต้องใช้เครื่องช่วยหายใจ และอาจต้องเข้ารับการรักษาในหอผู้ป่วยวิกฤต (ICU)

หนองในช่องเยื่อหุ้มปอด   มีของเหลวหรือหนองสะสมในช่องรอบปอด ซึ่งอาจต้องเจาะหรือใส่ท่อระบายออก
ฝีในปอด                   การทำลายเนื้อปอดจนเกิดโพรงหนอง


5. การป้องกันที่สำคัญที่สุด

การป้องกันปอดอักเสบทำได้โดยการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันและหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง:

ฉีดวัคซีน: รับวัคซีนป้องกัน ไข้หวัดใหญ่ (ทุกปี) และวัคซีนป้องกัน โรคปอดอักเสบ (นิวโมคอคคัส) ตามคำแนะนำของแพทย์ โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง

รักษาสุขอนามัย: ล้างมือบ่อย ๆ หลีกเลี่ยงการสัมผัสผู้ป่วย

หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง: งดสูบบุหรี่ หลีกเลี่ยงการสัมผัสควันบุหรี่มือสองและมลพิษทางอากาศ (PM 2.5)

ดูแลสุขภาพช่องปาก: รักษาความสะอาดในช่องปากอย่างสม่ำเสมอ เพื่อลดการสะสมของเชื้อโรคที่อาจสำลักเข้าปอด

ดูแลโรคประจำตัว: ควบคุมโรคเรื้อรังที่เป็นอยู่ให้ดีที่สุด